با ما همراه باشید تا تفاوت‌های ظریف و مهم واکسن‌های آنفولانزا سه ظرفیتی و چهار ظرفیتی را بررسی کنیم.
با سرد شدن هوا زمزمه‌های ناخوشایند آنفولانزا هم به گوش می‌رسد.
هر ساله میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به این بیماری ویروسی مبتلا می‌شوند.
خوشبختانه واکسیناسیون یک راهکار مؤثر برای پیشگیری از آنفولانزا و کاهش شدت علائم آن است.
اما وقتی به داروخانه می‌روید یا با پزشک خود مشورت می‌کنید با دو گزینه اصلی روبرو می‌شوید واکسن آنفولانزا سه ظرفیتی و واکسن آنفولانزا چهار ظرفیتی.
سوالی که پیش می‌آید این است که تفاوت این دو واکسن در چیست و کدام یک برای شما مناسب‌تر است؟ برای درک بهتر تفاوت این دو واکسن ابتدا باید کمی درباره ویروس آنفولانزا و نحوه عملکرد واکسن‌ها بدانیم.
ویروس آنفولانزا یک ویروس پیچیده و متغیر است که به طور مداوم در حال جهش و تغییر است.
به همین دلیل است که هر ساله باید واکسن جدیدی برای آنفولانزا تولید شود.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سایر نهادهای بهداشتی بین‌المللی به طور مداوم ویروس‌های در گردش را رصد می‌کنند و بر اساس پیش‌بینی‌های خود ترکیبات مناسب برای واکسن‌های سال آینده را تعیین می‌کنند.
واکسن آنفولانزا حاوی ویروس‌های غیرفعال یا ضعیف‌شده آنفولانزا است.
وقتی واکسن تزریق می‌شود سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌کند تا آنتی‌بادی‌هایی را در برابر ویروس‌های موجود در واکسن تولید کند.
اگر بعداً در معرض ویروس واقعی آنفولانزا قرار بگیرید این آنتی‌بادی‌ها به بدن شما کمک می‌کنند تا با عفونت مبارزه کند و از بروز بیماری یا کاهش شدت آن جلوگیری کند.
واکسن آنفولانزا سه ظرفیتی همان‌طور که از نامش پیداست از سه نوع مختلف ویروس آنفولانزا محافظت می‌کند.
این واکسن معمولاً شامل دو نوع ویروس آنفولانزا A (H1N1 و H3N2) و یک نوع ویروس آنفولانزا B است.
ویروس‌های آنفولانزا A معمولاً مسئول شیوع‌های بزرگتر و جدی‌تر هستند در حالی که ویروس‌های آنفولانزا B معمولاً باعث بیماری‌های خفیف‌تری می‌شوند.
واکسن آنفولانزا چهار ظرفیتی یک قدم فراتر رفته و از چهار نوع مختلف ویروس آنفولانزا محافظت می‌کند.
این واکسن علاوه بر دو نوع ویروس آنفولانزا A (H1N1 و H3N2) شامل دو نوع مختلف ویروس آنفولانزا B نیز می‌شود.
وجود دو نوع ویروس آنفولانزا B در واکسن چهار ظرفیتی پوشش وسیع‌تری را در برابر این نوع ویروس‌ها فراهم می‌کند.
حالا سوال این است که چرا وجود دو نوع ویروس آنفولانزا B در واکسن چهار ظرفیتی مهم است؟ ویروس‌های آنفولانزا B به دو دودمان اصلی تقسیم می‌شوند ویکتوریا و یاماگاتا.
هر ساله یکی از این دو دودمان غالب می‌شود و باعث شیوع آنفولانزا B می‌شود.
با این حال گاهی اوقات هر دو دودمان به طور همزمان در گردش هستند.
واکسن سه ظرفیتی تنها از یکی از این دو دودمان محافظت می‌کند در حالی که واکسن چهار ظرفیتی از هر دو دودمان محافظت می‌کند.
به عبارت دیگر واکسن چهار ظرفیتی پوشش محافظتی وسیع‌تری را در برابر ویروس‌های آنفولانزا B فراهم می‌کند.
این موضوع به ویژه در سال‌هایی که هر دو دودمان ویروس آنفولانزا B در گردش هستند اهمیت پیدا می‌کند.
در این سال‌ها واکسن سه ظرفیتی ممکن است نتواند محافظت کافی را در برابر آنفولانزا B ارائه دهد در حالی که واکسن چهار ظرفیتی همچنان می‌تواند محافظت خوبی را فراهم کند.
مطالعات متعددی نشان داده‌اند که واکسن چهار ظرفیتی در مقایسه با واکسن سه ظرفیتی محافظت بهتری را در برابر آنفولانزا B فراهم می‌کند.
این مطالعات نشان داده‌اند که واکسن چهار ظرفیتی می‌تواند خطر ابتلا به آنفولانزا B را تا حدود 20 تا 30 درصد کاهش دهد.
با توجه به اینکه واکسن چهار ظرفیتی پوشش محافظتی وسیع‌تری را در برابر ویروس‌های آنفولانزا B فراهم می‌کند بسیاری از متخصصان بهداشت و سازمان‌های بهداشتی توصیه می‌کنند که در صورت امکان واکسن چهار ظرفیتی برای همه افراد به ویژه کودکان سالمندان و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای استفاده شود.
البته انتخاب بین واکسن سه ظرفیتی و چهار ظرفیتی همیشه به این سادگی نیست.
عوامل دیگری نیز وجود دارند که باید در نظر گرفته شوند از جمله هزینه واکسن در دسترس بودن واکسن و توصیه‌های پزشک شما.
واکسن چهار ظرفیتی معمولاً گران‌تر از واکسن سه ظرفیتی است.
این اختلاف قیمت ممکن است برای برخی از افراد یک عامل تعیین‌کننده باشد.
با این حال باید توجه داشت که هزینه واکسن تنها بخشی از هزینه کلی ابتلا به آنفولانزا است.
ابتلا به آنفولانزا می‌تواند منجر به غیبت از کار یا مدرسه مراجعه به پزشک مصرف دارو و حتی بستری شدن در بیمارستان شود.
بنابراین در نظر گرفتن هزینه کلی ابتلا به آنفولانزا می‌تواند به شما کمک کند تا تصمیم بهتری در مورد انتخاب واکسن بگیرید.
در دسترس بودن واکسن نیز یک عامل مهم است.
در برخی از مناطق ممکن است تنها یکی از دو نوع واکسن در دسترس باشد.
در این صورت انتخاب شما محدود به واکسن موجود خواهد بود.
با این حال باید توجه داشت که هر دو نوع واکسن می‌توانند در برابر آنفولانزا محافظت کنند و واکسینه شدن با هر یک از آنها بهتر از واکسینه نشدن است.
مشورت با پزشک خود بهترین راه برای تصمیم‌گیری در مورد اینکه کدام واکسن برای شما مناسب‌تر است.
پزشک شما می‌تواند با در نظر گرفتن سابقه پزشکی شما سن شما وضعیت سلامتی شما و عوامل دیگر توصیه‌های مناسب را به شما ارائه دهد.
علاوه بر انتخاب نوع واکسن توجه به زمان مناسب واکسیناسیون نیز مهم است.
بهترین زمان برای واکسیناسیون آنفولانزا اوایل فصل پاییز است قبل از اینکه ویروس آنفولانزا به طور گسترده در جامعه پخش شود.
با این حال واکسیناسیون در هر زمانی از فصل آنفولانزا می‌تواند مفید باشد.
واکسن آنفولانزا معمولاً عوارض جانبی جدی ندارد.
شایع‌ترین عوارض جانبی واکسن شامل درد قرمزی و تورم در محل تزریق است.
برخی از افراد ممکن است پس از واکسیناسیون علائمی شبیه سرماخوردگی خفیف را تجربه کنند مانند تب خفیف بدن درد و خستگی.
این علائم معمولاً خفیف هستند و طی یک یا دو روز برطرف می‌شوند.
واکسیناسیون آنفولانزا برای همه افراد توصیه می‌شود به ویژه برای گروه‌های زیر کودکان 6 ماهه تا 5 سال افراد 50 سال و بالاتر زنان باردار افراد دارای بیماری‌های مزمن مانند آسم دیابت و بیماری‌های قلبی کارکنان مراقبت‌های بهداشتی افرادی که با افراد در معرض خطر زندگی می‌کنند با واکسیناسیون آنفولانزا می‌توانید از خودتان و اطرافیانتان در برابر این بیماری ویروسی محافظت کنید.
باید به این نکته اشاره کنیم که واکسن آنفولانزا 100 درصد مؤثر نیست.
حتی اگر واکسینه شده باشید باز هم ممکن است به آنفولانزا مبتلا شوید.
با این حال واکسیناسیون می‌تواند شدت بیماری را کاهش دهد و از بروز عوارض جدی آن جلوگیری کند.
بنابراین با توجه به مزایای فراوان واکسیناسیون آنفولانزا توصیه می‌شود که هر ساله واکسینه شوید.
با این کار می‌توانید از سلامت خود و اطرافیانتان محافظت کنید و به کاهش شیوع آنفولانزا در جامعه کمک کنید.
به یاد داشته باشید پیشگیری بهتر از درمان است.
انتخاب نوع واکسن سه ظرفیتی یا چهار ظرفیتی به عوامل مختلفی بستگی دارد که با مشورت پزشک می‌توان بهترین گزینه را انتخاب نمود.