با پیچیدگی‌های روزافزون بازارهای جهانی اتخاذ تصمیمات آگاهانه و مبتنی بر داده بیش از پیش اهمیت یافته است.
این امر به ویژه در حوزه کشاورزی که همواره تحت تاثیر عوامل متعددی نظیر شرایط آب و هوایی تغییرات اقلیمی آفات و بیماری‌ها و نوسانات تقاضا قرار دارد از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
در این میان فناوری‌های نوین به ویژه آن دسته که بر پایه تحلیل داده‌های حجیم و یادگیری ماشین استوارند نویدبخش تحولی بنیادین در نحوه مدیریت و پیش‌بینی روندهای این بازار حیاتی هستند.
فرض کنید کشاورزی هستید که سال‌ها با تکیه بر تجربه و دانش سنتی خود اقدام به کشت محصولی خاص می‌کنید.
اما هر سال با عدم قطعیت‌هایی مواجه می‌شوید که سودآوری مزرعه شما را تهدید می‌کند.
چه مقدار بذر بکارید؟ چه زمانی کود بدهید؟ و مهم‌تر از همه چه قیمتی برای محصول خود تعیین کنید تا بتوانید ضمن پوشش هزینه‌ها سودی مناسب نیز کسب کنید؟ پاسخ به این سوالات نیازمند تحلیل دقیق داده‌های گذشته و حال و پیش‌بینی روندهای آینده است.
در گذشته این تحلیل‌ها عمدتاً به صورت دستی و با استفاده از روش‌های آماری ساده انجام می‌شد.
اما با ظهور سامانه‌های رایانه‌ای قدرتمند و الگوریتم‌های پیچیده یادگیری ماشین امکان پردازش حجم عظیمی از داده‌ها در کمترین زمان ممکن فراهم شده است.
این داده‌ها می‌توانند شامل اطلاعات مربوط به قیمت‌های تاریخی محصولات الگوهای آب و هوایی داده‌های مربوط به آفات و بیماری‌ها اطلاعات مربوط به نهاده‌های کشاورزی (کود سم بذر) و حتی داده‌های مربوط به شبکه‌های اجتماعی و نظرات مصرف‌کنندگان باشند.
حال تصور کنید که یک سامانه هوشمند در اختیار دارید که قادر است تمام این داده‌ها را به صورت یکپارچه جمع‌آوری تحلیل و تفسیر کند.
این سامانه با استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته یادگیری ماشین الگوهای پنهان در داده‌ها را شناسایی کرده و با دقت بالایی روندهای آتی بازار را پیش‌بینی می‌کند.
به این ترتیب شما به عنوان یک کشاورز می‌توانید با اطمینان بیشتری تصمیم بگیرید که چه محصولی را در چه زمانی بکارید چه مقدار کود و سم استفاده کنید و محصول خود را با چه قیمتی به فروش برسانید.
البته کاربردهای فناوری‌های نوین در حوزه کشاورزی تنها به پیش‌بینی قیمت‌ها محدود نمی‌شود.
این فناوری‌ها می‌توانند در زمینه‌های دیگری نظیر بهینه‌سازی مصرف آب تشخیص زودهنگام آفات و بیماری‌ها مدیریت دقیق نهاده‌های کشاورزی و بهبود کیفیت محصولات نیز مورد استفاده قرار گیرند.
به عنوان مثال با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و پهپادها می‌توان وضعیت سلامت گیاهان را به طور دقیق پایش کرد و در صورت مشاهده علائم بیماری یا کمبود مواد مغذی به سرعت اقدامات لازم را انجام داد.
علاوه بر این فناوری‌های نوین می‌توانند به بهبود زنجیره تامین محصولات کشاورزی نیز کمک کنند.
با استفاده از سیستم‌های ردیابی مبتنی بر اینترنت اشیا (IoT) می‌توان تمام مراحل تولید فرآوری و توزیع محصولات را به طور دقیق رصد کرد و از سلامت و کیفیت محصولات اطمینان حاصل کرد.
این امر به ویژه در مورد محصولاتی که به سرعت فاسد می‌شوند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
اما استفاده از فناوری‌های نوین در حوزه کشاورزی چالش‌های خاص خود را نیز دارد.
یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها دسترسی به داده‌های با کیفیت و معتبر است.
برای اینکه الگوریتم‌های یادگیری ماشین بتوانند به درستی عمل کنند نیاز به داده‌های دقیق و به‌روز دارند.
جمع‌آوری و پردازش این داده‌ها می‌تواند هزینه‌بر و زمان‌بر باشد.
چالش دیگر کمبود نیروی متخصص در حوزه فناوری‌های نوین کشاورزی است.
برای اینکه بتوان از این فناوری‌ها به طور موثر استفاده کرد نیاز به افرادی است که هم دانش کافی در زمینه کشاورزی داشته باشند و هم با الگوریتم‌های یادگیری ماشین و سامانه‌های رایانه‌ای آشنا باشند.
علاوه بر این مسائل مربوط به حریم خصوصی و امنیت داده‌ها نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
جمع‌آوری و ذخیره‌سازی داده‌های مربوط به مزارع و محصولات کشاورزی می‌تواند خطراتی را برای کشاورزان و شرکت‌های فعال در این زمینه ایجاد کند.
بنابراین لازم است که تمهیدات امنیتی مناسب برای حفاظت از این داده‌ها اتخاذ شود.
با وجود این چالش‌ها مزایای استفاده از فناوری‌های نوین در حوزه کشاورزی بسیار زیاد است.
این فناوری‌ها می‌توانند به افزایش بهره‌وری کاهش هزینه‌ها بهبود کیفیت محصولات و کاهش اثرات زیست‌محیطی کمک کنند.
به همین دلیل سرمایه‌گذاری در این حوزه یک سرمایه‌گذاری بلندمدت و سودآور خواهد بود.
می‌توان گفت که فناوری‌های نوین به ویژه آن دسته که بر پایه هوش مصنوعی و یادگیری ماشین استوارند می‌توانند نقش مهمی در پیش‌بینی و مدیریت بازارهای کشاورزی ایفا کنند.
با استفاده از این فناوری‌ها می‌توان تصمیمات آگاهانه‌تری گرفت ریسک‌ها را کاهش داد و سودآوری را افزایش داد.
البته برای اینکه بتوان از این فناوری‌ها به طور موثر استفاده کرد نیاز به همکاری و هماهنگی بین کشاورزان شرکت‌های فناوری و نهادهای دولتی است.
به عنوان یک جوان که دغدغه پیشرفت کشورم را دارم بر این باورم که استفاده از این ابزارهای نوین نه تنها یک انتخاب بلکه یک ضرورت است.
ما باید با بهره‌گیری از دانش و تجربه متخصصان داخلی و خارجی زیرساخت‌های لازم برای توسعه فناوری‌های نوین کشاورزی را فراهم کنیم و به کشاورزان کمک کنیم تا از این فناوری‌ها به طور موثر استفاده کنند.
در این صورت می‌توانیم شاهد تحولی بنیادین در صنعت کشاورزی کشورمان باشیم و به امنیت غذایی و توسعه پایدار دست یابیم.
این تحول نه تنها به نفع کشاورزان و فعالان این حوزه خواهد بود بلکه منافع ملی را نیز تامین خواهد کرد.
با افزایش بهره‌وری و کاهش وابستگی به واردات می‌توانیم ارز بیشتری را در داخل کشور حفظ کنیم و به توسعه اقتصادی کشور کمک کنیم.
امیدوارم که این مقاله بتواند توجه مسئولین و دست‌اندرکاران حوزه کشاورزی را به اهمیت استفاده از فناوری‌های نوین جلب کند و زمینه‌ساز سرمایه‌گذاری‌های بیشتر در این حوزه شود.
آینده کشاورزی در گرو استفاده از فناوری‌های نوین است و ما باید از این فرصت به نحو احسن استفاده کنیم.
در این راستا پیشنهاد می‌شود که دولت با ارائه تسهیلات و مشوق‌های مالی از شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌های فعال در حوزه فناوری‌های نوین کشاورزی حمایت کند.
همچنین لازم است که برنامه‌های آموزشی و ترویجی برای آشنایی کشاورزان با این فناوری‌ها برگزار شود.
علاوه بر این ایجاد یک مرکز ملی داده‌های کشاورزی می‌تواند نقش مهمی در جمع‌آوری و پردازش داده‌های مورد نیاز برای توسعه الگوریتم‌های یادگیری ماشین ایفا کند.
این مرکز می‌تواند با همکاری دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی داده‌های مربوط به مزارع محصولات و شرایط آب و هوایی را جمع‌آوری و در اختیار محققان و شرکت‌های فناوری قرار دهد.
لازم است که قوانین و مقرراتی برای حفاظت از حریم خصوصی و امنیت داده‌های کشاورزی تدوین شود.
این قوانین باید به گونه‌ای باشند که از سوء استفاده از این داده‌ها جلوگیری کنند و اعتماد کشاورزان را به استفاده از فناوری‌های نوین جلب کنند.
با انجام این اقدامات می‌توانیم زمینه را برای توسعه و استفاده گسترده از فناوری‌های نوین در حوزه کشاورزی فراهم کنیم و به اهداف توسعه پایدار دست یابیم.
آینده از آنِ کسانی است که از فناوری به درستی استفاده می‌کنند و ما باید در این زمینه پیشگام باشیم.
به امید روزی که کشاورزی کشورمان به یک صنعت پیشرفته و دانش‌بنیان تبدیل شود و بتواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ایفا کند.