بازاریابی اثربخشی سرمایه‌گذاری‌ها از اهمیت فزاینده‌ای برخوردار است.
تخصیص بودجه به فعالیت‌های تبلیغاتی بدون سنجش دقیق بازگشت سرمایه (ROI) نه تنها می‌تواند منجر به هدر رفتن منابع شود بلکه فرصت‌های رشد و توسعه را نیز از بین می‌برد.
با این حال تعیین میزان اثربخشی این تلاش‌ها اغلب با چالش‌هایی همراه است.
در این میان درک عمیق از مکانیسم‌های ارزیابی عملکرد و استفاده از ابزارهای تحلیلی مناسب به عنوان کلید موفقیت در این عرصه مطرح می‌شود.
برای دستیابی به یک دیدگاه روشن از عملکرد فعالیت‌های بازاریابی لازم است به فرآیندی گام به گام و ساختاریافته توجه کنیم.
این فرآیند شامل جمع‌آوری داده‌های مرتبط انتخاب شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPIs) مناسب و تجزیه و تحلیل دقیق نتایج به دست آمده است.
همچنین باید توجه داشت که محیط رقابتی و شرایط بازار به طور مداوم در حال تغییر هستند بنابراین ارزیابی عملکرد نباید به عنوان یک فعالیت یکباره تلقی شود بلکه باید به صورت مستمر و چرخه‌ای انجام شود.
در آغاز شناسایی دقیق اهداف تبلیغاتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
این اهداف می‌توانند شامل افزایش آگاهی از برند جذب مشتریان جدید افزایش فروش یا بهبود وفاداری مشتریان باشند.
هر یک از این اهداف نیازمند استفاده از شاخص‌های کلیدی عملکرد خاصی است که می‌توانند به طور دقیق میزان پیشرفت در راستای دستیابی به هدف مورد نظر را نشان دهند.
به عنوان مثال برای افزایش آگاهی از برند می‌توان از شاخص‌هایی مانند تعداد دفعات نمایش تبلیغات نرخ کلیک (CTR) و میزان تعامل با محتوا در شبکه‌های اجتماعی استفاده کرد.
در مقابل برای افزایش فروش می‌توان از شاخص‌هایی مانند تعداد سفارشات جدید ارزش سبد خرید و نرخ تبدیل استفاده کرد.
پس از تعیین اهداف و شاخص‌های کلیدی عملکرد نوبت به جمع‌آوری داده‌های مرتبط می‌رسد.
این داده‌ها می‌توانند از منابع مختلفی جمع‌آوری شوند از جمله سیستم‌های مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) پلتفرم‌های تبلیغاتی آنلاین و نظرسنجی‌های مشتریان.
دقت و صحت داده‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا هر گونه خطا در این مرحله می‌تواند منجر به نتایج نادرست و تصمیم‌گیری‌های اشتباه شود.
پس از جمع‌آوری داده‌ها نوبت به تجزیه و تحلیل آن‌ها می‌رسد.
در این مرحله از روش‌های مختلفی می‌توان استفاده کرد از جمله تحلیل توصیفی تحلیل پیش‌بینی‌کننده و تحلیل تجویزی.
تحلیل توصیفی به ما کمک می‌کند تا وضعیت فعلی عملکرد تبلیغات را درک کنیم.
تحلیل پیش‌بینی‌کننده به ما کمک می‌کند تا عملکرد آینده تبلیغات را پیش‌بینی کنیم.
و تحلیل تجویزی به ما کمک می‌کند تا بهترین تصمیمات را برای بهبود عملکرد تبلیغات اتخاذ کنیم.
یکی از ابزارهای مهم در تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده از نرم‌افزارهای تحلیلی است.
این نرم‌افزارها می‌توانند به ما کمک کنند تا داده‌ها را به طور خودکار جمع‌آوری تجزیه و تحلیل کنیم و گزارش‌های مفیدی را ارائه دهیم.
برخی از نرم‌افزارهای تحلیلی محبوب عبارتند از Agahiaria Analytics Adobe Analytics و Tableau.
علاوه بر استفاده از نرم‌افزارهای تحلیلی توجه به عوامل خارجی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
این عوامل می‌توانند شامل تغییرات در شرایط بازار فعالیت‌های رقبا و تغییرات در رفتار مصرف‌کنندگان باشند.
با در نظر گرفتن این عوامل می‌توانیم تحلیل دقیق‌تری از عملکرد تبلیغات خود داشته باشیم و تصمیمات بهتری را اتخاذ کنیم.
پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها و در نظر گرفتن عوامل خارجی نوبت به محاسبه بازگشت سرمایه (ROI) می‌رسد.
فرمول محاسبه ROI بسیار ساده است ``` ROI = (سود حاصل از تبلیغات - هزینه تبلیغات) / هزینه تبلیغات ``` به عنوان مثال اگر یک شرکت ۱۰۰ میلیون تومان برای تبلیغات هزینه کند و در نتیجه آن ۲۰۰ میلیون تومان سود کسب کند ROI این شرکت برابر است با ``` ROI = (200 میلیون تومان - 100 میلیون تومان) / 100 میلیون تومان = ۱ ``` این بدان معناست که به ازای هر ۱ تومان سرمایه‌گذاری در تبلیغات ۱ تومان سود کسب شده است.
البته محاسبه ROI تبلیغات همیشه به این سادگی نیست.
در بسیاری از موارد تعیین دقیق سود حاصل از تبلیغات دشوار است.
به عنوان مثال اگر تبلیغات باعث افزایش آگاهی از برند شده باشد تعیین میزان دقیق تأثیر این افزایش آگاهی بر فروش دشوار است.
در این موارد باید از روش‌های دیگری برای ارزیابی اثربخشی تبلیغات استفاده کرد.
یکی از این روش‌ها استفاده از مدل‌سازی Attribution است.
مدل‌سازی Attribution به ما کمک می‌کند تا نقش هر یک از کانال‌های تبلیغاتی در فرآیند خرید مشتری را تعیین کنیم.
به عنوان مثال اگر یک مشتری ابتدا یک تبلیغ در آگهی آریا ببیند سپس یک ایمیل تبلیغاتی دریافت کند و از طریق یک تبلیغ در شبکه‌های اجتماعی خرید کند مدل‌سازی Attribution به ما کمک می‌کند تا تعیین کنیم که کدام یک از این کانال‌ها نقش مهم‌تری در خرید مشتری داشته‌اند.
با استفاده از مدل‌سازی Attribution می‌توانیم بودجه تبلیغاتی خود را به طور مؤثرتری تخصیص دهیم و ROI تبلیغات خود را افزایش دهیم.
علاوه بر مدل‌سازی Attribution استفاده از آزمایش‌های A/B نیز می‌تواند به ما کمک کند تا عملکرد تبلیغات خود را بهبود بخشیم.
آزمایش‌های A/B شامل مقایسه دو نسخه مختلف از یک تبلیغ است تا تعیین کنیم که کدام نسخه عملکرد بهتری دارد.
به عنوان مثال می‌توانیم دو نسخه مختلف از یک بنر تبلیغاتی را با یکدیگر مقایسه کنیم تا ببینیم که کدام نسخه نرخ کلیک بالاتری دارد.
با انجام آزمایش‌های A/B به طور مداوم می‌توانیم تبلیغات خود را به طور مداوم بهبود بخشیم و ROI آن‌ها را افزایش دهیم.
باید توجه داشت که ارزیابی ROI تبلیغات یک فرآیند مستمر است.
شرایط بازار و رفتار مصرف‌کنندگان به طور مداوم در حال تغییر هستند بنابراین باید به طور مداوم عملکرد تبلیغات خود را ارزیابی کنیم و در صورت لزوم تغییراتی در استراتژی تبلیغاتی خود ایجاد کنیم.
علاوه بر موارد ذکر شده چند نکته کلیدی دیگر نیز وجود دارد که باید در محاسبه و بهبود ROI تبلیغات به آن‌ها توجه کرد تعیین دقیق هزینه تبلیغات