در گستره‌ی رسانه‌های نوین پلتفرم‌های پیام‌رسان جایگاهی ویژه یافته‌اند.
این فضاها بستری برای تبادل اطلاعات تعاملات اجتماعی و به اشتراک‌گذاری محتواهای گوناگون فراهم آورده‌اند.
در این میان نقش این ابزارها در اشاعه و ترویج فرهنگ و باورهای مذهبی نیز قابل توجه است.
محرم به عنوان یکی از مهم‌ترین مناسبت‌های مذهبی در فرهنگ شیعه همواره بستر مناسبی برای فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی بوده است.
در سال‌های اخیر با گسترش نفوذ رسانه‌های اجتماعی شاهد حضور پررنگ‌تر هیئت‌های مذهبی در این فضاها بوده‌ایم.
به ویژه تلگرام به عنوان یکی از محبوب‌ترین پیام‌رسان‌ها در ایران به کانونی برای این فعالیت‌ها تبدیل شده است.
در این راستا بررسی و تحلیل سازوکارهای تبلیغی هیئت‌های مذهبی در تلگرام در ایام محرم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
این بررسی می‌تواند به شناخت بهتر الگوهای رفتاری شناسایی نقاط قوت و ضعف و ارائه راهکارهایی برای بهبود و اثربخشی این فعالیت‌ها منجر شود.
هدف این نوشتار تبیین ابعاد مختلف این موضوع و ارائه تحلیلی جامع از فعالیت‌های تبلیغی هیئت‌های مذهبی در تلگرام در ایام محرم است.
نخست به بررسی ویژگی‌های تلگرام به عنوان یک پلتفرم تبلیغی می‌پردازیم.
تلگرام با قابلیت ایجاد کانال‌ها و گروه‌های بزرگ امکان دسترسی به طیف گسترده‌ای از مخاطبان را فراهم می‌آورد.
سرعت انتشار اطلاعات امکان به اشتراک‌گذاری انواع محتوا (متن عکس فیلم صوت) و وجود ابزارهای نظرسنجی و تعاملی از دیگر ویژگی‌های این پلتفرم است که آن را به ابزاری جذاب برای فعالیت‌های تبلیغی تبدیل کرده است.
در ادامه به بررسی محتواهای تبلیغی منتشر شده توسط هیئت‌های مذهبی در تلگرام می‌پردازیم.
این محتواها را می‌توان به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد اطلاع‌رسانی (اعلام زمان و مکان مراسم‌ها معرفی سخنرانان و مداحان) آموزشی (ارائه نکات و آموزه‌های دینی شرح وقایع تاریخی) احساسی (انتشار اشعار نوحه‌ها تصاویر و فیلم‌های مرتبط با واقعه کربلا) و تعاملی (برگزاری مسابقات نظرسنجی‌ها پرسش و پاسخ).
بررسی‌ها نشان می‌دهد که هیئت‌های مذهبی در تولید و انتشار محتواهای تبلیغی در تلگرام از رویکردهای متنوعی استفاده می‌کنند.
برخی از هیئت‌ها با تمرکز بر تولید محتوای با کیفیت و جذاب سعی در جذب مخاطبان بیشتر دارند.
این هیئت‌ها از طراحان گرافیک فیلم‌سازان و نویسندگان حرفه‌ای برای تولید محتوا استفاده می‌کنند و سعی دارند با زبانی ی و جذاب پیام خود را به مخاطبان منتقل کنند.
در مقابل برخی دیگر از هیئت‌ها با تکیه بر محتواهای سنتی و проверенными سعی در حفظ اصالت و انتقال پیام‌های مذهبی به شیوه‌ای سنتی دارند.
این هیئت‌ها معمولاً از مداحان و سخنرانان مشهور برای привлечение مخاطب استفاده می‌کنند و محتواهای خود را به صورت زنده از مراسم‌ها ضبط و منتشر می‌کنند.
نکته قابل توجه در فعالیت‌های تبلیغی هیئت‌های مذهبی در تلگرام استفاده از ظرفیت‌های مردمی است.
بسیاری از هیئت‌ها با ایجاد شبکه‌های داوطلبانه از اعضای خود می‌خواهند تا در تولید و انتشار محتوا مشارکت کنند.
این رویکرد باعث می‌شود تا محتواهای تبلیغی رنگ و بوی مردمی به خود بگیرد و با مخاطبان ارتباط نزدیک‌تری برقرار کند.
با این حال فعالیت‌های تبلیغی هیئت‌های مذهبی در تلگرام با چالش‌هایی نیز مواجه است.
یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها رقابت با سایر محتواهای موجود در این فضا است.
تلگرام فضایی پر از اطلاعات و سرگرمی است و هیئت‌های مذهبی برای привлечение مخاطب باید تلاش کنند تا محتواهای خود را جذاب و متفاوت ارائه دهند.
چالش دیگر حفظ اصالت و جلوگیری از تحریف پیام‌های مذهبی است.
در فضای مجازی امکان انتشار اطلاعات نادرست و تحریف‌شده وجود دارد و هیئت‌های مذهبی باید مراقب باشند تا محتواهای منتشر شده مطابق با آموزه‌های اصیل دینی باشد.
علاوه بر این هیئت‌های مذهبی باید به اخلاق رسانه‌ای نیز توجه داشته باشند.
انتشار محتواهای خشونت‌آمیز تفرقه‌افکنانه و توهین‌آمیز می‌تواند به اعتبار و جایگاه این هیئت‌ها آسیب برساند.
برای بهبود و اثربخشی فعالیت‌های تبلیغی هیئت‌های مذهبی در تلگرام می‌توان راهکارهای زیر را پیشنهاد کرد تولید محتوای با کیفیت و جذاب